Những thành tựu y học nổi bật thế giới năm 2015

Siêu kháng sinh Teixobactin

Trong tháng 1, các nhà khoa học từ Đức, Mỹ và Anh đã tìm ra kháng sinh Teixobactin, có khả năng chữa trị hiệu quả nhiều bệnh, bao gồm tụ cầu vàng kháng Methicillin và lao kháng thuốc. Teixobactin đặc biệt linh hoạt trong việc chống lại các vi khuẩn gây nguy hiểm cho dạ dày và các vi trùng gây hại cho tim. Đáng chú ý, loại thuốc này không gây tác dụng phụ. Các nhà khoa học tin rằng vi khuẩn sẽ không kháng lại Teixobactin trong ít nhất 30 năm tới và dự kiến thuốc sẽ được tung ra thị trường vào năm 2019 dưới dạng thuốc tiêm.

Bộ phận giả điều khiển bằng suy nghĩ

Tháng 2, các nhà khoa học tại Đại học Y Vienna (Áo) và Trung tâm Y tế Göttingen (Đức) đã giới thiệu tay giả điều khiển bằng ý nghĩ, sử dụng công nghệ tái cấu trúc điện tử. Tay giả được liên kết với hệ thần kinh và cơ bắp, cho phép bệnh nhân điều khiển mọi hành động bằng suy nghĩ, từ việc ném một quả bóng đến cầm một quả trứng. Sản phẩm này hỗ trợ người khuyết tật phục hồi khả năng hoạt động và phản ứng tự nhiên, nhanh chóng và chân thực hơn.

Ghép thành công hộp sọ

Trong tháng 6, James Boysen (Mỹ) trở thành bệnh nhân đầu tiên trên thế giới được ghép hộp sọ mà vẫn giữ nguyên mô da đầu sau khi mắc nhiều loại ung thư khiến não bị tổn thương. Cuộc phẫu thuật đại phẫu này đã được lên kế hoạch trong hơn hai năm và sử dụng sự hợp tác của 50 chuyên gia y tế về vi phẫu, thần kinh và chỉnh hình.

Kỹ thuật in 3D tiên tiến

Tháng 7, một bệnh nhân 54 tuổi tại Tây Ban Nha bị thương nặng ở vùng xương sườn và xương ức đã được cấy ghép các bộ phận thông qua kỹ thuật in 3D, với sự trợ giúp của Tổ chức nghiên cứu Khoa học và công nghiệp Australia (CSIRO).

Nuôi nội tạng từ tế bào gốc

Trong tháng 9, theo một báo cáo trong Kỷ yếu Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ (PNAS), các nhà khoa học Nhật Bản đã tiến sát đến việc phát triển thận nhân tạo với chức năng đầy đủ sau khi đạt được kết quả khả quan trên động vật.

Thay vì chỉ phát triển quả thận cho chủ thể, tiến sĩ Takashi Yokoo và đồng nghiên cứu tại Đại học Y dược Tokyo Jikei đã sử dụng phương pháp tế bào gốc và "nuôi" thêm ống thải nước tiểu cùng một bàng quang tương thích để kết nối với bàng quang hiện có của động vật. Thử nghiệm trên chuột và heo đã cho thấy quả thận mới hoạt động hoàn toàn bình thường. Đây được coi là một bước tiến lớn mang lại hy vọng cho những bệnh nhân cần ghép nội tạng trong tương lai.

Đột phá chữa ung thư máu bằng ghép gen

Trong tháng 11, bé Layla Richards một tuổi (Anh) đã khỏi bệnh bạch cầu lympho cấp tính sau 2 tháng được tiêm một ml tế bào gen được chỉnh sửa. Phương pháp chỉnh sửa gen này được bác sĩ tại GOSH, các nhà khoa học thuộc Đại học London (UCL) cùng công ty công nghệ sinh học Pháp Cellectis phối hợp thực hiện. Phương pháp này thêm gen mới vào tế bào miễn dịch T, sau đó sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen TALEN để tế bào T trở nên "vô hình" với thuốc trị bệnh bạch cầu và tiêu diệt các tế bào ung thư. Nếu thành công được duy trì và mở rộng cho bệnh nhân khác, việc chỉnh sửa gen sẽ đóng góp một bước tiến lớn trong việc điều trị ung thư máu và các loại ung thư khác.

Văcxin sốt xuất huyết đầu tiên trên thế giới

Vào ngày 9/12, Mexico công nhận Dengvaxia là loại vắc-xin phòng sốt xuất huyết đầu tiên trên thế giới. Dengvaxia hy vọng sẽ giúp giảm 104 trường hợp tử vong và 8.000 trường hợp nhập viện do sốt xuất huyết, đồng thời tiết kiệm 65 triệu USD cho chi phí y tế. Cùng với đó, vắc-xin phòng sốt rét cũng đã được giới thiệu trong năm, tuy nhiên vẫn đang tiếp tục được kiểm tra theo yêu cầu của Tổ chức Y tế Thế giới sau khi không đạt hiệu quả cao trong đợt thử nghiệm tại châu Phi.